Yr hyn a ddysgodd

Dechreuodd ei breswyliad drwy dreulio amser yn y parc yn cysylltu â'r lleoliad a’i drigolion, yn arsylwi’r defodau dyddiol, ac yn ceisio darganfod sut oedd pobl yn gweld y parc fel rhan o’u bywydau. Daeth â’r prosiect i ben drwy ailfapio’r parc a chynnig rhodd chwareus i’r gymuned ar ffurf gosodiad.

Bwriad gwreiddiol Justin oedd ymddwyn fel clown yn y parc, gan ryngweithio â’r cyhoedd i ddefnyddio'r haniaethol a’r swreal i archwilio’r gofod trothwyol rhwng ffuglen a realiti lle gallent archwilio themâu o amgylch y parc yn ymwneud ag awdurdod a pherchnogaeth. Fodd bynnag, pan aeth ati i wneud hynny, nid oedd yn teimlo'n iawn gan ei fod yn teimlo nad oedd y parc yn fan diogel. Wrth fyfyrio, dywedodd nad yw'n teimlo'r rhwystr hwnnw pan fydd yn perfformio ar y stryd, ond nad oedd yn teimlo bod y parc yn cael ei rannu yn yr un ffordd a'r stryd.

“Mae’r parc yn teimlo’n gymunol, nid yw’n teimlo fel ei fod yn eiddo i neb – mae ganddo dymor o'r dydd. Caiff bore yn y parc ei gyfarch gan gorws o gerddwyr cŵn, yna daw'r plant ysgol drwodd am 8am. Yna mae yna fwlch – weithiau bydd pobl yn dod i gymdeithasu yn ystod y dydd neu ysmygu yn ystod eu hamser cinio. Yna yn y nos, daw'r bobl ifanc yn eu harddegau a'u beiciau i gymryd drosodd. Mae'n ofod byrhoedlog iawn.”

Trwy weithio gyda'i fentor Amy Pennington, ail-fframiodd Justin yr astudiaeth i archwilio sut y gallai ddefnyddio'r profiad i weithio'n wahanol, gan ddatblygu ymddiriedaeth, gweithio gyda gonestrwydd, cael sgyrsiau, archwilio bod yn fewnddrychol ac yn allddrychol, cael ei arwain gan reddf, a gwrando ac ymateb. Siaradodd â phobl yn ystod ei amser yn y parc, a dywedodd rhai:

1. Nid oedd Rowan yn cysgu ar y stryd, gwersyllwr gwyllt oedd ef
2. Dylai cŵn allu gwneud yr hyn a fynnant
3. Mae yna syniad gwallgof nad ydyn ni'n rhan o'r ddaear
4. Mae'n debyg bod y gwiwerod yn cynnal cyfarfodydd cyfrinachol i drafod sut i gael gwared â phobl o'r parc
5. Mae'r parc fel hyn gan fod yna blant yn dod o gartrefi drwg
6. Mae pobl yn dod yma bob bore i fynd â'u cŵn am dro, hyd yn oed os yw'n bwrw glaw
7. Ni ddylai'r maes chwarae fod mewn caets
8. Yn ystod y cyfnod clo, fe achubodd y parc fy mywyd
9. Rwy'n teimlo fel mai ngardd i yw'r parc

Gwelodd fachgen yn taflu nwdls ar y ddaear ac roedd yn ei boeni nad oedd wedi bod yn ddigon dewr i fynd i ddweud wrtho am eu codi. Gwnaeth iddo sylweddoli bod pobl wedi effeithio arno, a'r ffordd y maent yn ymddwyn mewn mannau cyhoeddus. Roedd yn ei atgoffa o GoatMan, Tom Thwaites, sy'n byw fel gafr er mwyn ceisio meddwl y tu allan i bersbectif y cyflwr dynol, felly penderfynodd Justin fyw fel plentyn yn y parc am ddiwrnod. Nid aeth pethau’n dda – hyd nes iddo gwrdd â Boris, y plentyn doeth 9 mlwydd oed.

Roedd Boris wedi symud i fyw yno o Fwlgaria yn ystod y cyfnod clo a dywedodd fod y parc wedi bod yn bwynt mynediad hanfodol iddo integreiddio a chwrdd â phobl eraill. Disgrifiodd y parc fel rhan estynedig o'i gorff: “Roedd rhan i’w ymennydd feddwl a myfyrio, roedd rhan iddo allu chwarae a theimlo’n fyw, roedd yna balas i weithredu, y cae pêl-droed yn ei goesau oedd hwn a’r bryniau y gallai redeg i fyny ac i lawr, roedd yna le yn ei berfeddion hefyd ar gyfer y cerrig beddau a marwolaeth.” Dychmygodd Boris goeden siarad a oedd yn rhagweld y dyfodol yn rhan o'r parc.

Cafodd Justin ei syfrdanu gan yr ail-ddychmygu hwn ac aeth ati i greu hunaniaeth newydd ar gyfer y parc yn seiliedig ar y syniad ei fod yn fod byw. Creodd osodiad dros dro i ddechrau o'r goeden ffortiwn fel ffordd o roi rhywbeth yn ôl i'r gymuned yn y parc, gan rannu safbwyntiau cadarnhaol o'r hyn y gallent ei wneud â'u dyfodol.

Yr hyn y gallwn ei ddysgu o hyn

Caiff mannau gwyrdd trefol yn aml eu gweld gan awdurdodau fel mannau cyhoeddus, sy'n rhodd i drigolion. Mae preswylwyr yn eu gweld fel rhywbeth cymunol i’w defnyddio, ond nid yw hynny’n aml yn ymestyn i benderfyniadau a wneir ynghylch sut y cânt eu dylunio ac ar gyfer beth y cânt eu defnyddio. Caiff y penderfyniadau hyn eu gwneud fel arfer gan berchennog y gofod, a rhaid i breswylwyr gydymffurfio â'r rheolau sy'n eu llywodraethu. O ystyried natur fyrhoedlog y defnydd mewn parciau lleol, mae angen gwell mecanwaith ar gyfer ymgynghori â phobl ynghylch eu defnydd. Gallai proses fwy democrataidd o greu rheolau gynnig ymdeimlad dyfnach o berchnogaeth a chroeso i’r gofod. Gall hyn ymestyn i'r ffordd y cânt eu dylunio, gan roi ystyriaeth arbennig i'r gofod fel man sy'n cefnogi'r ‘corff’ cyfan o anghenion cymunedol.