Pa ddyfodol ydyn ni eisiau ar gyfer ein hamgylchedd naturiol?
Fe wnaeth Natur a Ni a gynnwys pobl Cymru mewn sgwrs genedlaethol am yr amgylchedd naturiol. Y nod oedd datblygu gweledigaeth a rennir ar gyfer 2050 ac ystyried y newidiadau sydd angen i ni eu gwneud wrth baratoi ar gyfer 2030 a 2050, fel unigolion ac fel gwlad.
Gofynnom i bobl yng Nghymru, “pa ddyfodol ydych chi eisiau ar gyfer yr amgylchedd naturiol?" A dyma oedd eu hymateb:
Yn 2050, pan fydd cymdeithas a natur yn ffynnu gyda’i gilydd, bydd...
- Pobl a’r Llywodraeth yn ymrwymo ar y cyd i warchod yr amgylchedd naturiol.
- Arweiniad clir gan Lywodraeth Cymru yn helpu’r cyhoedd i gymryd mwy o ran mewn penderfyniadau am fyd natur.
- Rhannu gwybodaeth yn helpu pobl i ddeall sut mae byd natur yn effeithio ar eu bywydau, a’r camau y gallan nhw eu cymryd i helpu i warchod ac adfer yr amgylchedd naturiol.
- Mynediad eang i fyd natur yn helpu pobl ledled Cymru i fyw bywydau hapus ac iach.
- Opsiynau gwyrddach ar gyfer trafnidiaeth ac ynni yn galluogi mwy o bobl i wneud dewisiadau ecogyfeillgar yn eu bywydau bob dydd.
- Rheoli tir yn gynaliadwy yn helpu cymunedau i brynu bwyd lleol a theimlo cysylltiad â thir Cymru.
Cam 1 Canfyddiadau
Mae'n crynhoi canfyddiadau cam cyntaf y sgwrs genedlaethol ar ba fath o ddyfodol yr ydym am ei weld ar gyfer ein hamgylchedd naturiol.
Cam 2 Canfyddiadau
Mae’n crynhoi canfyddiadau ail gam y sgwrs genedlaethol ar ba ddyfodol rydym yn awyddus i’w sicrhau ar gyfer ein hamgylchedd naturiol.
Cynulliad y Dinasyddion
Cynhaliodd Cyfoeth Naturiol Cymru gynulliad dinasyddion i adolygu canfyddiadau a gwaith ehangach Natur a'r Ni a chytuno ar y weledigaeth a rennir.
Gwrandewch ar yr hyn oedd gan bobl i'w ddweud.
Dylai’r ymrwymiad hwn gynnwys ffyrdd o wella’r amgylchedd, gan ganolbwyntio ar integreiddio natur i’n bywydau bob dydd.
“…mae angen i’r llywodraeth rannu ei chynllun i warchod ac adfer yr amgylchedd naturiol. Bydd hyn yn egluro sut y gallwn helpu i amddiffyn anifeiliaid a phlanhigion sydd mewn perygl ac adfer ble maent yn byw”.
Nodwyd bod arweinyddiaeth gref o bob rhan o’r Llywodraeth yn ffordd y gellid cyflawni hyn.
“…mae angen i lywodraeth ar bob lefel gynnwys pobl yn rhan o’r drafodaeth a gwneud penderfyniadau sy’n seiliedig ar wybodaeth a thystiolaeth glir yn hytrach na buddiannau plaid wleidyddol a buddiannau breintiedig eraill. Bydd hyn yn rhoi mwy o rym i’r cyhoedd ac yn sicrhau bod y llywodraeth yn mabwysiadu’r ymagwedd orau at natur”.
Dywedodd y cyfranogwyr y byddai gwybodaeth am ba gamau y dylid eu cymryd a fyddai’n llesol ac nid yn niweidiol i fyd natur yn cael eu rhannu’n agored rhwng cymunedau ac ar draws pob grŵp oedran yn y dyfodol.
“…bydd gwybodaeth glir a hygyrch yn amlygu’r gwahanol ffyrdd y gall dinasyddion ymateb. Bydd hyn yn helpu dinasyddion i wybod pa gamau y gallant eu cymryd i helpu natur a chymdeithas i ffynnu.”
Ond cydnabuwyd nad yw pawb yn cael yr un cyfleoedd i brofi byd natur.
“Mae angen mwy o fynediad cyfartal i fyd natur ar gymdeithas Cymru, ac mae angen gwneud ei hamgylchedd yn llai llygredig fel bod pawb yn gallu elwa o fyd natur. Bydd hyn yn gwella iechyd meddwl a chorfforol pobl yng Nghymru”.
Fodd bynnag, nid yw bob amser yn bosibl i bobl wneud penderfyniadau os nad oes dewis, neu os yw’r dewisiadau’n gyfyngedig, yn anfforddiadwy neu’n anneniadol.
“Mae angen i ni fuddsoddi mewn trafnidiaeth gyhoeddus, technolegau ynni adnewyddadwy a rheoli gwastraff, yn ogystal â lleihau effaith anghydraddoldebau rhwng pobl a’u cymunedau. Bydd hyn yn rhoi mynediad mwy cyfartal i ddewisiadau ffordd o fyw gwyrddach i bobl ledled Cymru.”
Roedd pobl yn gweld hwn yn gyfle i ddatblygu gwell cysylltiad rhwng pobl a thir Cymru.
“…mae angen i’r llywodraeth ar bob lefel helpu i wneud ffermio’n fwy cynaliadwy a gwneud bwyd lleol yn fforddiadwy. Bydd hyn yn helpu pobl i brynu mwy o fwyd lleol a chynaliadwy ac adfer byd natur.”
Mae rhaglen Natur a Ni i ddatblygu'r Weledigaeth ar gyfer cymdeithas a natur sy'n ffynnu gyda'n gilydd yng Nghymru wedi dod i ben, ond dim ond megis dechrau y mae'r gwaith pwysig i wireddu'r Weledigaeth. Mae Cyfoeth Naturiol Cymru wedi alinio ei Gynllun Corfforaethol 2023-2030 â chanfyddiadau Natur a Ni. Bydd yr hyn y mae pobl wedi'i ddweud wrthym yn y Weledigaeth yn llywio ein gwaith dros y blynyddoedd nesaf ac yn y tymor hwy, ond nid yw'n rhywbeth y gallwn ei gyflawni ar ein pen ein hunain.
Cysylltwch â ni ar naturani@cyfoethnaturiolcymru.gov.uk os ydych chi’n gwybod am gyfleoedd i newid tuag at y Weledigaeth yn eich sefydliad a all elwa o ddull cydweithredol gyda Cyfoeth Naturiol Cymru.